1.หลักการยกของ รถโฟล์คลิฟท์ แบบน้ำหนักถ่วง (Lifting Principle)
รถโฟล์คลิฟท์ มีพื้นฐานมาจากคานกระดกทั่วไป สินค้าที่จะยกต้องไม่หนักกว่าน้ำหนักถ่วงด้านหลัง หากน้ำหนักเกิน รถจะกระดกคะมำหน้า
ทบทวนความเข้าใจขั้นพื้นฐานก่อนเข้าเรื่อง :
จุดศูนย์ถ่วง (CG-Center Gravity)-คือจุดรวมน้ำหนักของวัตถุ ทำให้วัตถุอยู่ในสภาพสมดุล
ทฤษฏีการล้มของวัตถุ-วัตถุจะล้มก็ต่อเมื่อมีแรงภายนอกมากระทำ ให้จุดศูนย์ถ่วงออกนอกฐานรับแรง
ทฤษฏีของคาน, งานที่เกิดเนื่องจากระบบคาน =แรงxระยะทาง หน่วยเป็นนิวตันเมตร
รถโฟล์คลิฟท์ มีหลักการทำงานมาจากทฤษฏีของคาน, การออกแบบเชิงวิศวกรรม จุดหมุนจะอยู่ประมาณแกนล้อหน้า ฉะนั้นความสามารถในการยกของรถฯ จะมีค่าเท่ากับระยะทางจากแกนล้อหน้าคูณด้วยจุดศูนย์ถ่วงนำหนักของโฟร์ค-ลิฟท์ท่อนหลัง และต้องไม่ลืมว่าน้ำหนักหลักของ รถโฟล์คลิฟท์ ท่อนหลังอยู่ที่น้ำหนักถ่วงด้านท้าย ฉะนั้นผู้ชำนาญการณ์มักอธิบายว่า ความสามารถของ รถโฟล์คลิฟท์มีค่า=เท่ากับระยะทางจากแกนล้อหน้าคูณด้วยจุดส่วนถ่วงของน้ำหนักถ่วงด้านหลัง อย่างไรก็ตามบริษัทผู้ผลิตจะแสดงความสามารถไว้แล้วบนตัวรถฯ
Load Center (LC)-คือระยะไกลสุดจากโคนงาไปทางด้านปลายงา ซึ่ง รถโฟล์คลิฟท์ สามารถยกของได้เต็มประสิทธิภาพ ตัวอย่างเช่นโฟร์ค-ลิฟท์ขนาด 3 ตัน ยกชิ้นงานรูปทรงเหลียมที่มีมิติกว้าง ยาวและสูงน้ำหนัก 3 ตัน หากจุดศูนย์ถ่วงของชิ้นงานที่กล่าวถึงนี้ตกห่างจากโคนงานไม่เกินระยะ Load Center-LC, โฟร์คลิฟท์จะสามารถยกได้ แต่หากจุดศูนย์ถ่วงฯ ตกเลยระยะนี้ออกไปโฟร์ค-ลิฟท์ก็จะคะมำหน้าเป็นไปตามทฤษฏีของคาน
LC ของโฟร์ค-ลิฟท์ขนาด 2-15 ตันลงมามักจะอยู่ที่ระยะ 500 มิลลิเมตรจากโคนงา (ภาษาจำเพาะทางเทคนิคเรียกว่า 500 mm.Load Center)
LC ของ รถโฟล์คลิฟท์ ขนาด 15-31 ตัน อยู่ที่ 500-750 มิลลิเมตรหรือมากกว่า ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับรุ่น ยี่ห้อและการออกแบบของบริษัทผู้ผลิต
การคว่ำของโฟร์คลิฟท์ (Topple Principle)-การออกแบบเชิงวิศวกรรมของตัวรถ, โฟร์ค-ลิฟท์จะเลี้ยวด้วยล้อคู่หลัง ฐานรับแรงเป็นรูปสามเหลียมและมีจุดศูนย์ถ่วงรถตัวเปล่าอยู่ประมาณกลางๆ ของตัวรถ (ดูภาพด้านล่างประกอบ), เมื่อบรรทุกโหลดจุดศูนย์ถ่วงจะเปลี่ยนขยับไปด้านหน้ารถ เมื่อมีแรงจากภายนอกมากระทำให้จุดศูนย์ถ่วงออกนอกฐานรับแรง รถโฟล์คลิฟท์ จะคว่ำ
ดูภาพและอ่านคำอธิบายเพิ่มเติม-รถตัวเปล่าจุดศูนย์ถ่วงจะอยู่ที่ CG Truck ซึ่งจะสังเกตได้ว่าจุดศูนย์ถ่วงของรถฯ จะอยู่ใกล้ขอบฐานรับแรงด้านข้าง ฉะนั้นโฟร์ค-ลิฟท์ตัวเปล่าหากมีแรงมากระทำด้านข้าง เช่นเลี้ยวที่ความเร็วสูง, รถจะคว่ำข้างพลิกตะแคงได้ง่าย แต่จะคะมำหน้าได้ยาก ทั้งนี้อันเนื่องมาจาก CG Truck อยู่ห่างจากฐานด้านหน้า จุดศูนย์ถ่วงออกนอกฐานรับแรงด้านหน้าได้ยาก
เมื่อรถบรรทุกโหลด จุดศูนย์ถ่วงรวม (Combined CG) จะขยับไปด้านหน้าเข้าใกล้ฐานรับแรงด้านหน้ามากขึ้น แต่จะมีระยะไกลจากฐานรับแรงด้านข้าง หากมีแรงมากระทำตัวอย่างเช่นบรรทุกโหลดและเบรคกระทันหัน รถฯ จะคะมำหน้า, ในแง่ทางเทคนิคควบคุมหรือเทคนิคการใช้ รถโฟล์คลิฟท์ ขนย้ายของจึงกำหนดว่า
ขับรถโฟล์คลิฟท์ ตัวเปล่าอย่าเลี้ยวด้วยความเร็วสูง รถจะเกิดอุบัติเหตุพลิกตะแคงด้านข้างได้ง่าย
ขับรถโฟล์คลิฟท์ บรรทุกโหลดอย่าเบรคกระทันหัน รถจะเกิดอุบัติเหตุคะมำหน้า
